O „Geokinie” w „Zeszytach Artystycznych”

W 37. numerze „Zeszytów Artystycznych” opublikowałam artykuł „Geokino” jako model widzenia ksenoprzestrzeni będący rozszerzoną wersją referatu wygłoszonego na III Zjeździe Filmoznawców i Medioznawców w Łodzi. Piszę w nim przede wszystkim o projekcie Geocinema autorstwa Asii Bazdyrievej i Solveig Suess przy współpracy z Alexeyem Orlovem, a także o eksploracji tzw. ksenoprzestrzeni, w ramach projektu The New Normal prowadzonego w moskiewskim instytucie Strelka przez zespół badawczy pod kierunkiem Liama Younga. Odczytuję pojęcia geokina jako zdolne wytworzyć metaforę widzialności powstającej z udziałem nie ludzkiego obrazowania, lecz tego, jak „Ziemia widzi samą siebie” np. dzięki danym gromadzonym przez sieci sensoryczne.

Centra i peryferia – idiom geograficzny w sztukach audiowizualnych

Zapraszam do nadsyłania zgłoszeń wystąpień w ramach koordynowanego przeze mnie panelu „Centra i peryferia – idiom geograficzny w sztukach audiowizualnych”, który będzie częścią programu III Zjazdu Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami. Zjazd, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Badań nad Filmem i Mediami oraz Katedrę Mediów i Kultury Audiowizualnej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, odbędzie się w czerwcu 2019 w Łodzi, pod hasłem „Przestrzenie – praktyki – artykulacje”.
 
Celem tego panelu jest podjęcie interdyscyplinarnej dyskusji na temat przestrzeni geograficznej, praktyk jej mapowania oraz artykulacji (werbalnych, audiowizualnych, procesualnych) zagadnień, które wyłaniają się w tym procesie poznawczym i twórczym.  Kluczowe jest pytanie o centra i peryferia, zainspirowane przez wytyczony w książce Piotra Piotrowskiego Globalne ujęcie sztuki Europy Wschodniej postulat studiów: „nad peryferiami artystycznymi świata i oparta na porównawczej, horyzontalnej metodzie historia sztuki, studia nad geohistorycznymi marginesami i zmarginalizowanymi kulturami, nad Wschodem i globalnym Południem, daleką Północą i każdą inną częścią globu leżącą poza centralnie rozumianą kulturą, a także podważanie narracji głównego nurtu i ujawnianie artystycznych oraz historycznych praktyk wykluczania.” (Piotrowski, 2018:27-28).

Współczesne koncepcje kuratorskie oraz doświadczenia artystów wyruszających w podróż w poszukiwaniu alternatywnych możliwości obrazowania zmapowanego już niemal całkowicie świata, wskazują, że możliwa jest nie tylko architektura performatywna, ale także i performatywne przestrzenie.  Jawią się one jako nieciągłe, policentryczne i enklawowe:  podzielone granicami nie zawsze geopolitycznymi, lecz także technologicznymi, ekonomicznymi, czy światopoglądowymi. W takich przestrzeniach powstają „obrazy zagnieżdżone”, (vide Anna Nacher, Media lokacyjne, 2016), za sprawą nie tylko praktyk reprezentacji, ale także bycia w przestrzeni: jej przemierzania, dokumentowania, tagowania, kwestionowania i redefiniowania.

Proponowana tematyka panelu:

  • myślenie geograficzne, ciemna geografia, kategorie centrów i peryferiów,
  • geografia relacyjna (Irit Rogoff) a sztuki audiowizualne,
  • „człowiek z kamerą”: podróż jako (nad)produkcja obrazów,
  • ekspedycje, eksploracje, migracje, przedepty,
  • topografia przestrzeni tranzytowych, granicznych, ziem niczyich,
  • przemiana przestrzeni w (nie)miejsce,
  • spojrzenie z lotu drona jako „hegemonic gaze”,
  • performatywna architektura i przestrzeń, nie tylko miejska,
  • architektura informacji: badanie infrastruktury, widzialność danych,
  • chronopolityka wobec alternatywnych („horyzontalnych” i krytycznych) kartografii.

Nawiązując do koncepcji horyzontalnej historii sztuki Piotra Piotrowskiego zapraszam do refleksji nad peryferiami, marginesami i przestrzeniami tranzytowymi. Jak przemieszczają się granice, jak wymykają się centra, jak wytyczane są peryferia? Jak rozpoznają to twórcy wyruszający „w teren” i  posługujący się (nie tylko) mediami obrazowania?

Zachęcam do nadsyłania zgłoszeń do końca stycznia 2019, na adres podany w opisie panelu na stronie PTBFM.